Wszelkie niepożądane działania leków oraz suplementów diety pojawiają się w momencie uczulenia na którykolwiek składnik oraz wtedy gdy doszło do pewnej interakcji pomiędzy innymi podawanymi substancjami chemicznymi. Jeśli po zażyciu leku pojawiają się niepokojące objawy należy jak najszybciej zgłosić to lekarzowi. Jakie są najczęstsze skutki uboczne leków i jak sobie z nimi radzić?
Działania niepożądane leków zależne są od ilości spożytej dawki oraz mechanizmów samego organizmu. Najczęściej są to wszystkie niekorzystne i niezamierzone działania, które występują u pacjenta w trakcie przyjmowania leku lub jakiś czas po zakończeniu jego przyjmowania. Skutki uboczne można podzielić w zależności od mechanizmu powstawania, po stopień ich ciężkości oraz częstotliwość występowania.
Farmakologiczny podział działań niepożądanych:
Farmakologia wyróżnia 6 typów działań niepożądanych, które pojawiają się po zażyciu określonej dawki. Są to:
- Typ A - działania niepożądane zależne od dawki
- Typ B - działania niepożądane niezależne od dawki
- Typ C - działania niepożądane zależne od przewlekłego stosowania
- Typ D - działania niepożądane opóźnione w czasie
- Typ E - działania niepożądane wywołane odstawieniem leku
- Typ F - działania niepożądane spowodowane brakiem skuteczności farmakologii
Tak zwane skutki uboczne występujące za przyczyną substancji znajdujących się w środkach przeciwbólowych pojawiają się z różną częstotliwością. Najczęściej informuje o tym ulotka, która dołączona jest do opakowania. To na niej najczęściej pojawiają się zgłoszone oraz zarejestrowane działanie niepożądane leku, które zostały udokumentowane. Są one podzielone ze względu na częstotliwość. Wymienia się: bardzo częste, częste, niezbyt częste, rzadkie oraz bardzo rzadkie.
Najczęstsze działania niepożądane leków
W zależności od typu działań niepożądanych wymienia się najróżniejsze skutki uboczne, które mogą mieć łagodne podłoże lub bardzo ciężkie, niekiedy prowadzące do nieodwracalnych zmian czy śmierci pacjenta. W pierwszym typie wymienia się kaszel po zastosowaniu inhibitorów ACE, zwężenie źrenic, uszkodzenie wątroby po przyjęciu zbyt dużych dawek, krwawienia podczas stosowania leków przeciwzakrzepowych. Działania pojawiające się w typie B to mogą przyjmować charakter zapalenia skóry, obrzęku naczynioruchowego, wstrząsu anafilaktycznego. Typ C określa takie działania jak: lipodystrofia podskórna tkanki, niewydolność nerek itd. W przypadku czwartego typu działania niepożądane mogą pojawiać się nawet miesiąc lub kilka bądź kilkanaście miesięcy po zakończeniu terapii danym lekiem. Skutki uboczne występujące w typie E wywoływane są w momencie nagłego odstawienia jakiegoś leku. Szczególnie niebezpieczne w przypadku stosowania leku przez dłuższy czas. Przykładem może być nasilenie napadów padaczkowych czy wystąpienie zespołu abstynencyjnego. Ostatni typ określa skutki uboczne pojawiające się po nieudanej farmakologii. Najczęściej ukazuje się ona w antybiotykoodporności.
