Depresja wśród ciężarnych przestaje być tematem tabu. Zarówno jeśli dotyczy ona kobiet, które z chorobą zmagają się dłużej, jak i względem tych, które zachorowały będąc w stanie błogosławionym. Niestety, badania potwierdzają, że kobiety, które przechodziły wcześniej depresję, są w grupie zwiększonego ryzyka nawrotu depresji podczas ciąży. Oczywiście, nie każdy lek antydepresyjny można przyjmować w ciąży, jednak leczenie tej choroby to nie tylko leczenie farmakologiczne, ale także terapia poznawczo-behawioralna oraz terapia interpersonalna. Obie są skuteczne przy niezbyt nasilonych objawach depresji – zarówno nawrotowej jak, i w sytuacji, gdy kobieta zachoruje po raz pierwszy. Jak wygląda leczenie depresji w ciąży?
Lekarze unikają podawania pacjentkom leków przeciwdepresyjnych podczas ciąży, ze względu na szereg powikłań i skutków ubocznych, które oddziałują na płód. Nie należy jednak zapominać, że zły stan zdrowia matki także wpływa na rozwój nienarodzonego dziecka, często przekłada się również na relacje matki z dzieckiem po narodzinach. Dlatego w przypadku ostrej depresji niekiedy psychiatrzy decydują się na podawanie leków matkom, tak aby ustrzec je przed pogorszeniem się stanu psychicznego po porodzie.
Kobiety są zapoznawane z ryzykiem, jakie niesie ze sobą korzystanie z terapii farmakologicznej podczas ciąży. Lista skutków ubocznych oraz powikłań zmniejsza się w późniejszych trymestrach. Najbardziej zagrożone są więc młode ciąże, gdy płód jest jeszcze słabo rozwinięty. Także inne zaburzenia psychiatryczne i stosowane przy nich kuracje farmakologiczne mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie dziecka.
Przeciwwskazania do leczenia depresji w ciąży
Lekarze wciąż badają, jaki dokładnie jest wpływ leków przeciwdepresyjnych na kobiety w ciąży oraz ich potomstwo. Przeważnie, rozpoczęcie terapii lekami konsultowane jest także z ojcem dziecka i rodziną pacjentki, tak aby wszyscy byli świadomi ewentualnych powikłań i zwiększonego ryzyka poronienia przez kobietę. Niestety, z oczywistych powodów grupa badanych jest niewielka, a otrzymywane wyniki często są sprzeczne. Część leków zwiększa ryzyko poronienia oraz powikłań naczyniowo-sercowych u dziecka, dlatego lekarze zalecają najmniejszą możliwą dawkę leków przeciwdepresyjnych.
Na niekorzyść wpływa fakt, że efekty leczenia farmakologicznego pojawiają się dopiero po kilku tygodniach, a więc płód narażony jest na niekorzystny wpływ tych substancji przez dłuższy czas. Gdy zachodzi potrzeba stosowania terapii farmakologicznej u ciężarnej, to najczęściej na 3-4 tygodnie przed porodem trzeba stopniowo odstawiać leki, aby nie dopuścić do objawów „odstawienia” u noworodka po porodzie.
Ze względu na szereg negatywów i zagrożeń, zaleca się niestosowanie farmakologicznej terapii u kobiet w ciąży, szczególnie w pierwszy trymestrze. Terapia poznawczo-behawioralna, której celem jest skupienie wokół zmiany błędnych wzorców myślenia i postępowania oraz terapia personalna, która polega na poprawie interakcji społecznych, są mniej skuteczne przy ostrej depresji, jednak nie odbijają się na zdrowiu dziecka.
